Россияҕа норуот уус - уран айымньытын,
Кэбээйибит оройуона төрүттэммитэ 85 сылларыгар ананар.
Кэбээйибит улууһун баһылыга Левин И. И. көҕүлээһининэн фольклорнай экспедиция үлэтин Мукучу нэһилиэгиттэн саҕалаата.
Кулун тутар 11 күнүгэр ХИФУ Олоҥхону чинчийэр институтун ученайдара Львова Сахая Даниловна, Марианна Тимофеевна Сатанар, Борисова Анастасия Анатольевна кэлэ сырыттылар. Сарсыардаттан үлэ саҕаланна. Уопсайа 13 үлэ сырдатылынна. Яковлев Иван Петровичка, Кычкин Николай Михайловичка, Кычкин Афанасий Афанасьевичка дьиэлэригэр Танара орто оскуолатын саха тылын, литературатын учуутала Васильев А. С. арыаллаан илдьэ сырытта. Кырдьаҕастарбыт ирэ - хоро кэпсээтилэр.
Кычкина Татьяна Петровна аҕатын Васильев Петр Алексеевич туһунан, Прокопьева Вера Николаевна иистэнньэҥ, ураты көрүүлээх төрүттэрин, Егорова Мария Григорьевна олоҥхоһут аҕаларын Григорьев Григорий Афанасьевич туһунан “Арчы дьиэтигэр” сырдаттылар.
Мукучу модельнай библиотекатыгар, ИТ кииҥҥэ кэлэннэр Гаврильева Ульяна Петровна эһээтин олоҥхоһут Кырса Сөдүөтү сырдатта, Ионов Алексей Семенович үһүйээннэри кэпсээтэ, сирдэр ааттарын быһаарда. Андросова Мария Николаевна фольклорист аҕатын Ньукулай Бөдүөтү, кинини пропагандалааччы Григорьева Ульяна Васильевна сэһэргээтилэр. Удьуор ырыаһыттар Степановтар бэрэстэбиитэллэрэ Степанов Роман Константинович бу эйгэни сиһилии кэпсээтэ.
Маны таһынан Мукучуттан төрүттээх атын сирдэргэ олохсуйбут дьннорбутун кытта сибээстэһэллэрин курдук этии киллэрбиппит. Ученайдар бөлөхтөрө анкета толордулар, видеоҕа уһуллулар, сэһэргэһии стилинэн араас көлүөнэ дьону кытта үлэлээтилэр. Наадыйбыт матырыйалларын утарынан ИТ киин специалиһын Ноговицына А. И. кытта сканердаан, копиялаан биэрдибит.
Кылгас кэм иһигэр информатордар бэрт сэргэх матырыйааллары, даннайдары биэрдилэр. Кыттыбыт дьоммутугар махтанабыт. Бу тэрээһин буоларын туһунан олохтоох администрация баһылыга Сысоева А. И. тэрилтэ салайааччыларыгар тоһоҕолоон эппитэ уонна кыттар дьоннор испиэһэктэрэ торумнаммыта, биллэрии тарҕаммыта.
Уот, сибээс барбыта. Ол да буоллар ким, тугу сатыырынан уопсай көмөлөөн үлэлээтибит. “Арчы” дьиэтигэр олохтоох администрация, онтон библиотекаҕа Танара орто оскуолата дизель аппаратын холбоон үлэлэттилэр. Библиотека, ИТ киин уонна оскуола коллективын көмөлөрүнэн остуол тардаммыт ыалдьыттарбытын күндүлээтибит.
Бу күн улуус администрациятын үлэлиир бөлөҕө кэлбитэ. Экспедиция үлэтин хаамыытын Левин Иван Иванович көрбүтэ, билсибитэ.
Түмүккэ «Хотугу сахалар олоҥхолоро», «Абый олоҥхолоро», «Якутский героический эпос Могучий Эр Соготох» кинигэлэри бэлэх тутаммыт үөрдүбүт. Марианна Тимофеевна Сатанар санаатын үллэһиннэ: «Мукучу нэһилиэгэр экспедициянан кэлэммит биир күн үчүгэй баҕайытык үлэлээтибит - хамсаатыбыт. Нэһилиэк салалтатыгар уонна библиотека үлэһиттэригэр улахан махталбытын тириэрдэбит. Наһаа үчүгэйдик тэрийэннэр дьон - сэргэ күргүөмүнэн кэлэннэр көхтөөх кыттыыны ыланнар сүрдээҕин бэйэлэрин нэһилиэктэрин историяларын, араас интэриэһинэй буолбут түбэлтэлэри, былыргытын кэпсээн, биһиэхэ тириэрдэн матырыйаалларын биэрэн ыыппыттарыгар улахан махталбытын тириэрдэбит. Уопсайынан бүгүн наһаа үчүгэй таһаарыллаах күн ааста диэн бэлиэтээн этиэхпитин баҕарабыт. Биирдиилээн интэриэһинэй олоҥхо тиэкистэрэ, остуоруйалар, үһүйээннэр нэһилиэккит историятын арыйан көрдөрөр бэртээхэй кинигэ буолан тахсыа диэн олус улахан эрэлбитин этэбит. Институт биллэн турар үлэлиир - хамсыыр, онон үчүгэй түмүктээх үлэ буоллун диэн этэбит, эһиэхэ улахан махтал буоллун. Чуолаан этиэхпитин баҕарабыт нэһилиэк духуобунай киинин курдук тутан олороҥҥут үлэлииргит наһаа биһирэбиллээх уонна махталлаах».
Экспедиция бөлөҕөр ситиһиилээх үлэни баҕара хааллыбыт.
Им И. Н.,
Мукучу модельнай библиотекатын сэбиэдиссэйэ.
14.03.2022 сыл
Comments